عنوان شماره: پاییز 1403 عنوان به فارسی: مدل‌سازی معادله ساختاری فراتحلیلی برای تغییرات در شاخص توده بدنی، شاخص آپنه - هیپوپنه و اشباع اکسیژن پس از عمل جراحی چاقی
فایل PDF این مقاله: از صفحه: 45 تا صفحه: 58
خلاصه به فارسی: زمینه و هدف: اگرچه شواهدی دال بر نقش جراحی چاقی در کاهش شاخص توده بدنی، بهبود شاخص آپنه - هیپوپنه و افزایش اشباع اکسیژن وجود دارد، اما تاکنون ارتباط علّتی - معلولی میان این متغیرها تایید نشده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی این ارتباطات با استفاده از مدل‌سازی معادله ساختاری فراتحلیلی انجام شد.
مواد و روش‌ها: این یک مطالعه ثانویه با استفاده از مدل‌سازی معادله ساختاری متاآنالیز روی داده‌های تجمیع‌شده از منابع مختلف علمی انجام گرفت. یک گراف جهت‌دار غیرچرخه‌ای طراحی شد و مدل‌سازی معادله ساختاری متاآنالیز برای اعتبارسنجی فرضیه گراف جهت‌دار غیرچرخه‌ای در سطح معناداری کمتر از 1/0 انجام شد. این گراف شامل شاخص توده بدنی به عنوان متغیر مستقل، درصد اشباع اکسیژن به عنوان متغیر وابسته و شاخص آپنه - هیپوآپنه به عنوان متغیر واسطه بود.
یافته‌ها: در مجموع ۶۸۴ مورد مورد بررسی قرار گرفتند. به طور متوسط، کاهـش 1/12 کیلوگرم بر متر مربع برای شاخص توده بدنی، کاهش ۲۰ واحدی برای شاخص آپنه - هیپوپنه و افزایش 1/2 درصدی برای میانگین درصد اشباع اکسیژن مشاهده شد. طبق مدل‌سازی معادله ساختاری متاآنالیز، اثر کاهش شاخص توده بدنی بر کاهش شاخص آپنه - هیپوآپنه مثبت بود
(ضریب اثر = 28/0؛ یعنی کاهش یک واحد در شاخص توده بدنی منجر به کاهش 28/0 واحد در شاخص آپنه - هیپوآپنه شد) و اثر کاهش شاخص آپنه - هیپوآپنه بر بهبود میانگین درصد اشباع اکسیژن نیز به نوبه خود مثبت بود (ضریب اثر = 13/0؛ یعنی کاهش یک واحد در شاخص آپنه - هیپوآپنه منجر به بهبود 13/0 واحد در میانگین درصد اشباع اکسیژن شد). بدین ترتیب حاصل ضرب این دو مسیر نشان داد که در مسیر غیرمستقیم هر واحد کاهش شاخص توده بدنی منجر به بهبود 04/0 درصدی میانگین درصد اشباع اکسیژن میشود. ضریب مسیر مستقیم 07/0 بود که درنتیجه سهم مسیر میانجی از اثر کل 335/0 (حدود یک سوم) میشود.
نتیجه‌گیـری: تغییرات شاخص آپنه - هیپوآپنه با تغییرات شاخص توده بدنی مرتبط بود، اما ارتباط تغییرات درصد اشباع اکسیژن با تغییرات شاخص توده بدنی و شاخص آپنه - هیپوآپنه علیرغم معنیداری آماری از نظر بالینی مشهود نبود. به نظر می‌رسد که تغییرات درصد اشباع اکسیژن ممکن است تحت تأثیر متغیرهای دیگری باشد.
