عنوان شماره: پاییز 90 عنوان به فارسی: آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی قبل از اعمال جراحی
فایل PDF این مقاله: از صفحه: 28 تا صفحه: 35
خلاصه به فارسی: زمینه و هدف: یکی از عوامل موثر در کاهش بروز زخم جراحی، استفاده از آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی قبل از اعمال جراحی می‌باشد ولی استفاده غیر صحیح از آنتی بیوتیک‌ها به عنوان پروفیلاکسی قبل از عمل به صورت یک مشکل عمده در آمده است که باعث ایجاد واکنش‌های دارویی، گسترش عفونت‌های مقاوم باکتریایی و تحمیل هزینه‌های غیر ضروری بر بیمارستان می‌شود. هدف از این مطالعه، بررسی نحوه تجویز پروفیلاکسی در بخش‌های مختلف جراحی یک بیمارستان دانشگاهی و مقایسه آن با دستورالعمل‌های بین‌المللی و استاندارد بود.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی آینده‌نگر و توصیفی، 172 بیمار بستری در 6 بخش جراحی یک بیمارستان دانشگاهی در یک دوره زمانی 2 ساله به صورت ناپیوسته مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات دموگرافیک و نحوه تجویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی شامل لزوم تجویز آنتی‌بیوتیک، نوع، دوز و فواصل مصرف، راه مصرف، زمان شروع و طول مدت مصرف آنتی‌بیوتیک بر اساس پرونده بیمار، کاردکس دارویی، پرسش از پزشک یا پرستار در پرسشنامه مربوطه کدگذاری و ثبت گردید و نحوه تجویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی قبل از اعمال جراحی با دستورالعمل‌های موجود در دنیا مقایسه گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با نرم افزارSPSS 13 انجام شد. برای اهداف توصیفی از جداول و شاخص‌های مرکزی وپراکندگی استفاده شده واطلاعات عددی به صورت درصد و فراوانی ارائه گردید.
یافته‌ها: از مجموع 172 عمل انجام شده، متغیر اندیکاسیون یا لزوم تجـویز یا عدم تجـویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی در 5/71% موارد مطابق با دستورالعمـل‌های موجود بود. در بین 108 بیمار دارای اندیکاسیون که آنتی‌بیوتیک دریافت کردند، زمان شروع آنتی‌بیوتیک در 95 بیمار (88%) صحـیح بود و بر اساس نوع آنتی‌بیوتیـک پروفیلاکسی، در 44 مورد (7/40%)، نوع آنتی‌بیوتیک تجویز شده مناسب بود. در 34 نفر (5/31%) از بیماران، دوز و در 26 نفر (24%) از کل بیماران که پروفیلاکسی مطابق دستورالعمل دریافت کرده بودند، فواصل آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی تجویز شده صحیح بود و تنها در 5 بیمار (6/4%)، طول مدت تجـویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی مناسب بود. در رابطه با نحـوه مصرف آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی به جز یک مورد، در تمام بیمـاران آنتی‌بیوتیک به صورت داخل وریدی تجویز شده بود. درمجموع از تمـام بیمارانی که اندیکاسیـون داشتند و آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی دریافت کردند، تنها 5 بیمار (6/4%) در تمامی موارد (اندیکاسیون یا لزوم تجویز آنتی‌بیوتیک، زمان شروع، نوع آنتی‌بیوتیک انتخابی، دوز، فواصل و طول مدت مصرف) مطابق دستورالعمل‌ها پروفیلاکسی دریافت کرده بودند.
نتیجه‌گیـری: با در نظر گرفتن تمام شرایط تجویز صحیح آنتی‌بیوتیک شامل اندیکاسیون، زمان شروع، انتخاب نوع آنتی‌بیوتیک، دوز، فواصل و طول مدت تجویز، نحوه تجویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی تطابق ناچیزی با دستورالعمل‌ها داشته و بیشترین ناهمخوانی مربوط به طول مدت مصرف آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی بوده است، ولی چنانچه متغیر طول مدت تجویز آنتی‌بیوتیک در نظر گرفته نشود، در یک چهارم بیماران، نحوه تجویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی مناسب و مطابق دستورالعمل‌ها بوده است. تهیه دستورالعمل، آموزش دستیاران و برقراری یک سیستم نظارت برنحوه تجویز آنتی‌بیوتیک قبل از اعمال جراحی ضرورت دارد تا بر اساس آن تجویز آنتی‌بیوتیک پروفیلاکسی به شکل مؤثر صورت گیرد.
کلمات کلیدی به فارسی: آنتی‌بیوتیک، پروفیلاکسی، عمل جراحی
